Trzy lata rozbiórki tam bobrowych - bez zezwolenia
Liczna populacja bobra europejskiego na Podlasiu wymaga realizacji szeregu działań, których celem jest ograniczenie negatywnych skutków działalności tego zwierzęcia na gospodarkę człowieka.
Wzrost działalności środowiskowej bobrów, widoczny w ostatnich latach również na Podlasiu, obok pozytywnych efektów w postaci tworzenia nowych wilgotnych i bagiennych siedlisk, a także małych zbiorników retencyjnych, zaczął też przyczyniać się do powstawania coraz większych szkód w gospodarce człowieka. Terenami szczególnie narażonymi na szkodliwą działalność bobrów są obszary wokół cieków wodnych i wód stojących, gdzie zwierzęta te znajdują dogodne warunki siedliskowe.
Wychodząc naprzeciw tym problemom w 2014 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku wydał zarządzenie zezwalające Wojewódzkiemu Zarządowi Melioracji i Urządzeń Wodnych w Białymstoku na niszczenie i usuwanie tam wybudowanych przez bobry na rzekach znajdujących się w jego zarządzie. Zezwolenie nie obejmuje odcinków cieków położonych na terenie obszarów Natura 2000 oraz rezerwatów przyrody.
Zarządzenie umożliwia rozbiórkę tam bobrowych na rzekach bez dodatkowego zezwolenia. Działania te można realizować w okresach, w których jest to najmniej „uciążliwe” dla bobra, a najbardziej korzystne dla rolników gospodarujących na terenie zajmowanym przez ten gatunek. Rozbiórka tamy bobrowej zlokalizowanej na rzece, w szczególności w terminach wczesnowiosennych (marzec, kwiecień), przyczynia się do swobodnego spływu wód roztopowych. Dodatkowo bardzo ważna jest możliwość rozbiórki tamy w okresie wegetacyjnym, szczególnie w okresie zbioru siana. Wpływa to w sposób znaczący na zmniejszenie wielkości szkód.
Corocznie WZMiUW w Białymstoku przedkłada sprawozdania z przeprowadzonych na podstawie zarządzenia prac. W okresie obowiązywania wspomnianego zarządzenia bez dodatkowej zgody zebranych zostało łącznie 1411 tam bobrowych. Liczba rozbieranych tam jest uzależniona od potrzeb rolników, którzy sygnalizują w których miejscach rozbiórka tamy jest konieczna. Na skalę prowadzonych działań wpływa również wielkość i terminy opadów atmosferycznych. W 2014 r. na podstawie zarządzenia rozebranych zostało 586 tam bobrowych, w 2015 r. było to 330 tam, natomiast w 2016 r. - 495. Działania te nie wpłynęły negatywnie na stan populacji bobra europejskiego na terenie województwa podlaskiego. Możliwość rozbiórki tam bobrowych bez dodatkowego zezwolenia jest jednym z czynników, który przyczynia się do zahamowania ekspansji tego gatunku na nowe tereny.
Aby ograniczyć negatywne skutki działalności bobra europejskiego na gospodarkę człowieka Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku, oprócz wypłaty odszkodowań i wydawania zarządzeń zezwalających na odstępstwa od zakazów dotyczących tego gatunku, podejmuje również inne działania. W 2017 r. ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku realizujemy projekt pn.: „Ochrona przyrody na terenie województwa podlaskiego w roku 2017” w ramach, którego proponujemy rolnikom współpracę w zabezpieczaniu grobli stawowych przed działalnością bobra europejskiego. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku, w ramach podpisanych umów o współdziałaniu, może przekazać zainteresowanym właścicielom stawów siatkę, natomiast właściciel stawu na własny koszt dokonuje montażu zabezpieczenia. Osoby zainteresowane dodatkowymi informacjami i podjęciem współpracy zachęcamy do kontaktu z pracownikami RDOŚ w Białymstoku.
Fot.: RDOŚ w Białymstoku, Jan Goździewski