Projekt Kompleksowa ochrona żubra przez Lasy Państwowe
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, wraz ze Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Stowarzyszeniem Miłośników Żubrów oraz Białowieskim Parkiem Narodowym realizują projekt "Kompleksowa ochrona żubra przez Lasy Państwowe".
Głównym celem projektu jest zapewnienie trwałości populacji żubra oraz jej rozwój.
W ramach projektu opieką objęte są stada wolnościowe – białowieskie, knyszyńskie, boreckie i bieszczadzkie – oraz hodowle zamknięte w Pszczynie, Niepołomicach, Gołuchowie i Mucznem, a także w Ośrodku Hodowli Żubrów w Białowieży.
Pierwszym zadaniem jest utrzymanie populacji żubra poprzez poprawę warunków bytowania i wzbogacenie bazy pokarmowej oraz prowadzenie bieżącego monitoringu. W tym celu przewidziano rekultywacje oraz koszenie łąk, przygotowanie siana, kupno paszy, odtworzenie rowów melioracyjnych, a także budowa wodopojów, paśników i brogów. Realizacja tych działań zmniejsza poziom konfliktów na obszarach bytowania wolnych populacji żubra. Aby ograniczyć szkody wyrządzane przez żubry, od lat w okresie zimowym zapewniana jest im pasza.
Kolejnym działaniem jest utrzymanie stad w zagrodach hodowlanych. Jest to ważna część populacji stanowiąca rezerwę genetyczną gatunku. W ramach projektu utworzone zostaną dwie nowe zagrody, w nadleśnictwach Lidzbark i Supraśl.
Istotnym aspektem jest także prowadzenie wszechstronnego monitoringu stad, w którego skład wchodzą monitoring genetyczny, zdrowia, rozmieszczenia przestrzennego stad oraz monitoring przyrodniczy siedlisk. Monitoring rozmieszczenia stad żubrów wykorzystuje dane z telemetrii oraz obserwacji bezpośrednich. W ramach projektu założone zostaną 24 obroże telemetryczne, dzięki czemu możliwe będzie śledzenie marszruty konkretnych osobników. Z kolei obserwacje bezpośrednie pozwalają określić wielkość i strukturę ugrupowań.
Drugim zadaniem projektu jest rozprzestrzenienie żubrów i tworzenie metapopulacji. Bardzo ważne jest zmniejszenie zagęszczenia istniejących populacji i zwiększenie zasięgu gatunku. Grupy żubrów zostaną wsiedlone do Puszczy Augustowskiej, Rominckiej i Nadleśnictwa Stuposiany w Bieszczadach.
Istotnym elementem tego zadania będzie eksport żubrów do wybranych hodowli w Europie – planowane jest wywiezienie ponad 100 żubrów. Rozprzestrzenienie zwierząt zwiększy bezpieczeństwo całej populacji.
W ramach zadania planowane jest utworzenie profesjonalnego Banku Genów Żubra docelowo zlokalizowanego w Leśnym Banku Genów w Kostrzycy. W Banku będą przechowywane w niskich temperaturach tkanki, DNA oraz komórki rozrodcze żubra. Bank będzie zabezpieczeniem przyszłości gatunku, a zgromadzone zbiory służyć będą ochronie żubra i badaniom naukowym.
Propagowanie idei czynnej ochrony żubra to kolejny punkt zadania. Zaplanowano szereg spotkań i warsztatów mających na celu prezentację gatunku oraz poprawę jego wizerunku wśród lokalnych społeczności. Ważnym elementem jest doskonalenie edukacji najmłodszych.
Projekt Kompleksowa ochrona żubra przez Lasy Państwowe finansowany jest w całości ze środków Funduszu Leśnego Lasów Państwowych. Działania podejmowane w ramach projektu rozplanowano na lata 2017-2020.
W nawiązaniu do problemu minimalizacji szkód wyrządzanych przez żubry na polach uprawnych, prezentujemy film, zrealizowany na zlecenie Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.